Përshtatur nga DW – Bashkimi Evropian ndodhet në një udhëkryq të vështirë në mes të tensioneve gjithnjë e në rritje midis Shteteve të Bashkuara dhe Iranit. Takimi i fundit i ministrave të jashtëm të BE-së në Bruksel nxori në pah një të vërtetë shqetësuese: pavarësisht dëshirës dhe përpjekjeve të shumta, BE-ja duket se ka një ndikim të kufizuar në uljen e krizës. Vendimet kyçe që po formësojnë të ardhmen e rajonit të Lindjes së Mesme po merren në Washington dhe Teheran, duke e lënë Evropën në rolin e vëzhguesit të pafuqishëm.
Kufijtë e ndikimit evropian u bënë më se të qartë kur përpjekjet diplomatike të Gjermanisë, Francës dhe Britanisë, të mishëruara në takimin e ministrit të Jashtëm iranian në Gjenevë, u zhvleftësuan nga një deklaratë e prerë e Presidentit Trump. Ai shprehu hapur skepticizmin e tij ndaj rolit të Evropës, duke sugjeruar se Irani preferonte bisedime dypalëshe me Shtetet e Bashkuara.
Më tej, pafuqi e BE-së u theksua edhe më shumë kur të dielën në mbrëmje, Trumpi urdhëroi bombardimin e tre prej objekteve më të rëndësishme bërthamore të Iranit. Shumica e vendeve anëtare të BE-së, të cilat tradicionalisht konsiderohen si partnerë të afërt të Amerikës, morën vesh për sulmin vetëm pasi bombat kishin rënë në Iran. Ky veprim unilateral i SHBA-së demonstroi qartë se administrata Trump nuk e shihte BE-në si një faktor kyç në këtë krizë.
Edhe pas sulmeve të SHBA-së, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, bëri thirrje për një zgjidhje diplomatike, duke theksuar se kriza mund të zgjidhej vetëm në tryezën e negociatave dhe duke iu drejtuar Iranit që të angazhohej seriozisht në bisedime. Presidenti i Këshillit Evropian, Antonio Costa, iu bashkua kësaj thirrjeje duke theksuar rëndësinë e respektimit të ligjit ndërkombëtar.
Megjithatë, administrata e Presidentit Trump duket se nuk ka një interes të madh në konsiderimin e pikëpamjeve të vendeve të tjera, me përjashtim të Izraelit, kur bëhet fjalë për krizën me Iranin. Kjo u diskutua intensivisht edhe në samitin e G7 në Kanada, ku udhëheqësit e BE-së u përpoqën të ndikonin në qëndrimin e Trumpit. Pavarësisht deklaratës së përbashkët të G7 që riafirmoi të drejtën e Izraelit për vetëmbrojtje dhe theksoi se Irani nuk duhet të zotërojë armë bërthamore, si dhe bëri thirrje për një zgjidhje diplomatike të krizës, Trump u kthye në Uashington pas ditës së parë të samitit, duke përmendur konfliktin midis Izraelit dhe Iranit si arsye, çka nxiti spekulime për një veprim të shpejtë ushtarak amerikan.
Ndërkohë, ministrat e jashtëm të BE-së në Bruksel po diskutojnë gjithashtu çështjen e statusit të veçantë të Izraelit në tregtinë me BE, duke pasur parasysh pasojat e operacioneve ushtarake izraelite në Rripin e Gazës dhe bllokimin e ndihmës humanitare. Marrëveshja e Asociimit, e cila ka rregulluar marrëdhëniet tregtare mes BE-së dhe Izraelit për një çerek shekulli, mund të rishikohet nëse konstatohet se Izraeli nuk po respekton të drejtat e njeriut dhe parimet demokratike. Megjithatë, pezullimi i marrëveshjes do të kërkonte një vendim unanim nga të gjitha vendet anëtare të BE-së, gjë që duket e vështirë për shkak të kundërshtimit të mundshëm të Gjermanisë ose Hungarisë. Kështu, edhe në këtë çështje, BE-ja duket e ndarë dhe e paaftë për të ndërmarrë veprime të unifikuara në lidhje me konfliktin në Gaza.
***
Analizë nga DW (Deutsche Welle) nxjerr në pah se BE-ja gjendet përpara një realiteti ku ndikimi i saj në politikën e jashtme dhe të sigurisë, veçanërisht në situata krize të tilla, mbetet i kufizuar kur përballet me vendime të njëanshme nga fuqi të mëdha si Shtetet e Bashkuara. Ndarjet e brendshme brenda BE-së dhe mungesa e një qëndrimi të unifikuar e dobësojnë më tej rolin e saj në skenën ndërkombëtare.