Për herë të parë, pas 30 vitesh, Shqipëria do të ketë një Kod të Ri Penal. Për cilat do të jenë risitë e tij?
Një vëmendje e madhe i është kushtuar të miturve. Kodi Penal i siguron një mbrojtje të posaçme të miturve. Për çdo vepër penale të drejtuar ndaj tyre do të ketë dënime të rënda.
Një rregullim është bërë edhe në vetë konceptin “i mitur”. Tashmë, i mitur do të konsiderohet çdo person deri në 21 vjeç.
Përmes Kodit të Ri Penal do të prioritizohet rehabilitimi dhe riintegrimi i të miturve të përfshirë në krim. Në caktimin e masave edukuese merren parasysh një sërë faktorësh dhe masa më e rëndë aplikohet si alternative e fundit. Në Kod ka edhe një saktësim të përgjegjësisë penale që duhet të kujdesen për të.
Ndërkohë, janë hequr disa vepra të vjetruara nga lista e veprave penale. Sipas draftit të Kodit të Ri Penal, do të rritet niveli i mbrojtjes për viktimat e veprës penale, duke ofruar më tepër mundësi për përdorimin e masave alternative ndaj dënimeve gjyqësore (që pranojnë zëvendësimin e dënimit me burgim me një alternativë tjetër të tillë si lirim përpara kohe me kushte), si mekanizëm shtesë kontrolli gjyqësor gjatë zbatimit të procesit.
Me këtë Kod, kemi një rregullim përfundimtar të aspekteve që kanë e kanë munguar legjislacionit shqiptar më parë, duke zvogëluar boshllëqet dhe paqartësinë që mund të shfrytëzohen nga praktika.
Në Kodin e procedurës penale është futur edhe koncepti i drejtësisë restauruese, duke shtuar përmasat dispozita që përcaktojnë përfshirjen e dëmti të shkaktuar viktimës, si dhe llojeve të dënimeve alternative dënimit me burgim për vepra penale më pak të rënda. Objektivi është që të shmangen dënimet penale për të miturit dhe rritet roli edukues i sistemit të drejtësisë së llojit të lëndës.
Një risi tjetër lidhet me kriminalizimin e veprave të reja si terrorizmi kibernetik, trafkimi i armëve, evazioni fiskal i sofistikuar, krimet mjedisore, trafikimi, trafikimi i armëve të printuara 3D, minimit i rremë i armëve dhe të tjera.